بررسی عملکرد شهرداری اهواز و نحوه هزینه‌کرد عوارض آلایندگی
تبیین نیوز | شهرداری اهواز به عنوان مدیریت کننده کلان‌شهری با اقلیمی خاص و چالش‌های زیرساختی گسترده، همواره با مسائل پیچیده‌ای در حوزه تأمین منابع مالی و اجرای پروژه‌های عمرانی روبرو بوده است. در این میان، شناسایی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های درآمدی جدید و رفع موانع تاریخی، نقشی اساسی در توانمندسازی این نهاد شهری ایفا می‌کند. گزارش ذیل واکاوی دقیق این موضوعات است تا مخاطب آشنایی بیشتری با آنچه در طول چند سال گذشته در اهواز رخ داده، پیدا کند.
منابع درآمدی سنتی و ظرفیت‌های مغفول‌مانده
برای تداوم حیات شهرداری و اجرای برنامه‌های مصوب، اولین مولفه مهم، بحث درآمد است.
در بحث درآمدی، موارد سنتی همیشه در شهرداری اهواز وجود داشته که شامل عوارض پروانه‌ها و عوارض دریافتی از مردم می‌شود که حدود ۳۰ درصد از منابع مصوب را تشکیل داده و درآمد دیگر، عوارض ارزش افزوده بر کالا و خدمات بوده که حدود ۲۰ درصد از بودجه کل مصوب را تأمین کرده است.
هنگامی که به شهرهای دیگر نگاه می‌کنیم، می‌بینیم اگر رشد کرده‌اند، وزنه سنگین درآمدی آن‌ها این دو مورد نبوده، بلکه بحث سرمایه‌گذاری، اوراق مشارکت، تسهیلات و عوارضی مانند آلایندگی بوده است. اما متأسفانه ما در اهواز به دلایل مختلف از جمله نگاه خاص دولت‌های وقت، عدم پیگیری مسائل و مشکلات حقوقی، این منابع مغفول مانده است.
خروج از لیست سیاه و جهش در جذب تسهیلات
اهواز به علت بلوکه شدن حساب‌های بانکی، همیشه در لیست سیاه بود. به عنوان نمونه، وامی که در سال‌های ۸۵ یا ۸۶ گرفته شده بود، با سود و جریمه‌هایش در ابتدای دوره ششم به ۴۵۰ میلیارد تومان تبدیل شده بود. با پیگیری‌های صورت گرفته توسط شورا، شهردار و با کمک رئیس جمهور شهید آیت‌الله رئیسی و برخی نمایندگان مجلس، این مبلغ به حدود ۲۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت و پرداخت شد.
با خارج شدن شهرداری اهواز از لیست سیاه، در این چهار سال حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت، تسهیلات و خطوط اعتباری دریافت شد. این عدد برای اهواز که بودجه محققش سالانه حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان است، عدد بسیار مهمی است. محل هزینه‌کرد این منابع، پروژه‌هایی مانند حمل‌ونقل عمومی، مقابله با آلودگی هوا، قطار شهری و اتوبوس بوده است.
عوارض آلایندگی: از پیگیری‌های حقوقی تا تحقق ۵۰۰۰ میلیارد تومان
بر اسای تبصره ۱ ماده ۳۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷واحدهای تولیدی آلاینده محیط زیست می بایست ۱ درصد از قیمت فروش نفت را به عنوان عوارض آلایندگی طبق تشخیص سازمان محیط زیست پرداخت نمایند. در زمان دولت آقای روحانی با تفسیرهای غلط از قانون از پرداخت آن سرباز می زدندکه پس از شکایت شهرداری، رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در بهمن ماه ۱۴۰۰ این حق زنده شد و در زمان دولت شهید رئیسی با کمک نمایندگان مجلس، نماینده ولی فقیه در استان خوزستان و رئیس دادگستری و همچنین نگاه ویژه دولت شهید رئیسی به خوزستان این گره باز شد و برکات آن متوجه کل شهرداری ها، دهیاری ها و حوزه عشایری شد.
از سال ۱۴۰۱ تاکنون به تمام شهرداری های استان حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان پرداخت شده که سهم شهرداری اهواز در مجموع حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. نکته مهم اینجاست که این مبلغ کمک دولت محسوب نمی شود بلکه بدهی شرکت های آلاینده به شهرداریست و نباید اعتبار دولتی تلقی شود. سهم این ۵۰۰۰ میلیارد تومان در بودجه محقق شهرداری در این ۴ سال تقریبا ۲۰% را تشکیل می دهد. طبق گفته مسئولین شهرداری ۱۰۰% آن به پروژه های عمرانی اختصاص داده شده و این نکته را نیز مد نظر قرار دهیم که مجموع هزینه کرد پروژه های عمرانی طی این ۴ سال حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است.
جدول مبالغ واریزی به شهرداری اهواز بابت عوارض آلایندگی شرکت‌های نفتی
محل هزینه‌کرد عوارض دریافتی بابت عوارض آلایندگی از سال ۱۴۰۱ لغایت شهریور ۱۴۰۴
دوره رفع موانع و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام
اگر بخواهیم عملکرد شهرداری در دوره ششم را با دوره‌های قبل مقایسه کنیم، می‌توان این دوره را “دوره رفع موانع و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام” بنامیم. به عنوان نمونه، می توان به لیستی از پروژه‌های نیمه‌تمام که سال‌ها متوقف مانده بودند، اشاره کرد:
– پروژه شهید کجباف (چهارشیر): کلنگ آن در سال ۹۴ زده شد، در سال ۱۴۰۲ به پایان رسید.
– پروژه تقاطع شهید قربانی (دانشگاه): در سال ۹۸ شروع شد، در سال ۱۴۰۱ تمام شد.
– پروژه پارک آبی: از سال ۹۲ آغاز شده بود، در سال ۱۴۰۴ به اتمام رسید و … .
در مورد پل شهید قربانی، کل قرارداد حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بود که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان آن در این دوره پرداخت و کار به اتمام رسیده است. پروژه قطار شهری نیز که از سال ۸۵ آغاز و در سال ۹۶ متوقف شده بود، در سال ۱۴۰۴ دوباره شروع به کار کرد.
پارکینگ طبقاتی
پل شهید قربانی (دانشگاه)
توزیع عادلانه خدمات در سطح شهر
پرسشی که در این میان مطرح است این است که آیا برنامه بلند مدتی برای توزیع عادلانه خدمات وجود داشته است؟ آنهم برای اهوازی که ۳۰ میلیون متر مربع معابر دارد و طبق گفته مسئولین ذیربط، ۱۰ میلیون متر مربع به‌صورت فوری نیاز به روکش آسفالت داشته که در این دوره، ۵ میلیون متر مربع آسفالت انجام شده که از این مقدار، حدود ۱,۷۰۰,۰۰۰ تا ۱,۸۰۰,۰۰۰ متر مربع در مناطق محروم و بقیه در سطح شهر بوده است.
برای نمونه می توان به محلاتی مانند کوی بسیجیان در کیان‌شهر اشاره کرد که معابر اصلی آن آسفالت شد و کوی ملاشیه ۸۰ خیابان آسفالت شده و کار همچنان ادامه دارد. یکی از موانع جدی آسفالت در اهواز، وجود طرح جامع فاضلاب است. با کمک دولت، جهش خوبی در اجرای طرح جامع فاضلاب صورت گرفت و امید می رود با عبور از این وضعیت هر محله و منطقه سهم عادلانه‌ای از این منابع دریافت کند.
تحول در مدیریت نیروی انسانی و کنترل هزینه‌ها
یکی از چالش‌های اصلی شهرداری‌ها، بار سنگین هزینه‌های جاری است. در این دوره، سهم هزینه‌های عمرانی از حدود ۲۵ درصد در ابتدا، به ۴۵ درصد رسیده است. این عدد، بسیار مهم و نشان‌دهنده روند مثبتی است که شهرداری اهواز در پیش گرفته است.
فشار اصلی هزینه جاری، ناشی از نیروی انسانی و جذب بی‌ضابطه آن در ادوار مختلف است. با آغاز دوره ششم شورای شهر، تعداد نیروی انسانی شهرداری اهواز نزدیک به ۹۰۰۰ نفر بود و برای مدیریت و اشراف بر کم و کیف نیروهای انسانی شهرداری خوشبختانه سامانه یکپارچه ای راه‌اندازی شده است.
طبق گفته یکی از کارشناسان حوزه برنامه ریزی و بودجه در جمع جبری، تعداد نیروی انسانی شهرداری اهواز در پایان این دوره نسبت به ابتدای آن، حدود ۱۹۰ نفر کاهش یافته است. عدد دقیق کنونی نیروهای شهرداری حدود ۸۷۰۰ نفر است که اکنون به هر نیرو، کد سامانه‌ای اختصاص یافته و کاملاً مشخص است که هر فرد در کجا مشغول به کار است. ضمنا میزان حقوقی که به پرسنل شهرداری اعم از پیمانکاری، قراردادی و کارمندی پرداخت می شود حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در ماه می‌باشد که تامین این رقم برای هر شهرداری که در اهواز در این جایگاه قرار می گیرد کار ساده ای به نظر نمی رسد.
شروع چرخ سرمایه‌گذاری پس از سال‌ها خاموشی
طبق آنچه که در جلسات مرتبط با حوزه سرمایه گذاری گفته شده، در دو سال اول این دوره، صرفاً در حال رفع موانع سرمایه‌گذاری بوده و در سال ۱۴۰۳، دو هزار میلیارد تومان فراخوان سرمایه‌گذاری منتشر شده که از این مقدار، یک هزار میلیارد تومان آن به قرارداد تبدیل شد. عمده این سرمایه‌گذاری‌ها در بخش ساخت‌وساز و مجتمع‌های مسکونی بوده است.
در شش ماه اول سال ۱۴۰۴ نیز شش هزار میلیارد تومان فراخوان سرمایه‌گذاری دیگر انتشار یافته و در بخش عمومی غیردولتی نیز با نهادهایی مانند بنیاد مستضعفان وارد مذاکره شده در صورت توافق شاید بتوان برای حدود ده هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری پیش بینی نمود. با این اوصاف می توان گفت که چرخ سرمایه‌گذاری پس از سال‌ها خاموشی، در حال به حرکت درآمدن است.
پل شهدای غزه
وحدت؛ کلید موفقیت شهرداری در آینده
این دوره شورای شهر با تمام فراز و نشیب ها موفقیت های نسبتا خوبی به دست آمده، گرچه که با نقطه مطلوب و ایده‌آل هنوز فاصله زیادی هست.
اما برای رسیدن به نقطه مطلوب تنها حفظ وحدت، تعامل سازنده و مشارکت همه نهادها از جمله مجلس، دولت و قوه قضاییه با شهرداری هاست تا با هم افزایی و حمایت بیشتر شاهد اتفاقات بیشتری در آینده باشیم.
وقتی شاهد برخی از حواشی باشیم این موضوع بر اعتبار دستگاه اجرایی که در خط مقدم خدمت‌رسانی است تاثیر منفی می گذارد. شهرداری اهواز می‌توانست بسیار بهتر از این عمل کند اگر با وحدت و همدلی بیشتری در مدیریت شهری عمل شد قطعا دوره موفقتری تجربه می‌شد.
نکته پایانی این است که اگر استان و شهری موفق شده به این دلیل بوده که همه فارغ از نگاه های سیاسی، قومی و طائفه‌ای حول محور منافع شهر متحد شده اند. برای موفقیت شهرداری اهواز، باید منابع به سمت آن گسیل شود همه نهادها باید با همدلی کمک کنند تا این دوره با موفقیت به پایان برسد و سایه یأس و ناامیدی و تنش های بی حاصل از سر شهرداری برداشته شود.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید